هرچند به روز کردن و نظارت بر اجرای دو کنوانسیون نمانکلاتور و ارزش، سبب تشکیل سازمان جهانی گمرک بود، ولی وظایفی که طی کنوانسیون تأسیس شورای همکاری گمرکی برعهده این سازمان بین المللی تخصصی گمرکی قرار گرفته،مطالعه کلیه جنبه های شیوه های گمرکی را هم شامل می شود. تشکیلاتی که در سازمان به این مهم می پردازد از یک طرف اصلی است، چون براساس کنوانسیون تشکیل شورا، موجودیت یافته و زیر مجموعه کمیته دیگری نیست. از طرف دیگر چون فعالیت این کمیته برای رسیدن به راه حل های عملی درجهت رسیدن گمرکات کشورهای عضو به حداکثر ممکن از هماهنگی و یکنواختی در انجام تشریفات گمرکی خواهد بود که وظیفه ای است مستمر و همیشگی؛ بنابراین کمیته مذکور دائمی محسوب شده و موضوع فعالیت این کمیته نحوه انجام تشریفات در گمرک یعنی رویه های گمرکی است،دارای عنوان فنی نیز هست.
تاریخ تشکیل این کمیته سال ۱۹۵۳ میلادی است که همان تاریخ تشکیل سازمان جهانی گمرک می باشد. کمیته اصلی دائمی فنی با حضور نمایندگان کلیه کشورهای عضو سازمان سالانه دو بار تشکیل جلسه می دهد و در اجلاس های آن ناظرانی از سازمان های بین المللی دیگر(به دلیل ارتباطی که بین فعالیت این کمیته و سازمان های بین المللی مرتبط چون اتاق بازرگانی بین الملل، اتحادیه جهانی پست، سازمان جهانی هواپیمایی کشوری و………. وجود دارد) و کشورهای غیر عضو نیز شرکت می کنند.[۹۷]
ب- کمیته اصلی مبارزه با تخلفات گمرکی:
کمیته مبارزه با تخلفات گمرکی وظیفه هدایت کشورهای عضو سازمان جهانی گمرک در زمینه کنترل های گمرکی و کمک به آنها برای مبارزه با تخلفات گمرکی را به عهده دارد.
این کمیته در ابتدا در سال ۱۹۷۴ در قالب یک کارگروه تخصصی توسط کمیته دائمی فنی و در زیر مجموعه آن تأسیس شد،این کار گروه مطالعات مربوط به مبارزه با تخلفات گمرکی را به عهده داشت و حاصل مطالعات این کارگروه به وسیله کمیته دائمی فنی در قالب یک کنوانسیون جهت تصویب به شورای سازمان ارائه شد و در اجلاس نایروبی در ۱۹۸۰ به تصویب رسید.
با تصویب کنوانسیون نایروبی ،شورای سازمان در اجلاس سال ۱۹۸۳ خود، کارگروه تخصصی مبارزه با تخلفات گمرکی را به کمیته مستقل و به عنوان زیر مجموعه شورا ارتقاء داده و مسئولیت نظارت و حسن اجرای کنوانسیون نایروبی را به آن محول کرد.
در این کمیته هم تمامی اعضای سازمان دارای نماینده و حق رأی می باشند و علاوه بر نظارت بر اجرای کنوانسیون نایروبی،هر موضوعی که به مبارزه با تخلفات گمرکی یا چگونگی کنترل های گمرکی ارتباط داشته باشد،در شمول وظایف کمیته مبارزه با تخلفات گمرکی قرار می گیرد.[۹۸]
نمودار ساختار اثبات شده در مسیرجاده ای گمرک(شورای ژوئن۲۰۰۸)
بند سوم- ساختار دبیرخانه
ماده ۱۷ کنوانسیون تشکیل شورای همکاری گمرکی فقط به بیان این جمله اکتفا کرده است:
«دبیر کل یا کارکنان دبیرخانه شورا که توسط دبیرکل تعیین شده اند، امور دبیری را در اجلاس های کمیته انجام می دهند».
دبیرکل سازمان گمرک جهانی در حال حاضر کونیو میکوریا است. شعار سال ۲۰۱۵ مدیریت هماهنگ مرزی رویکردی جامع برای ارتباط با ذینفعان .
دبیرخانه سازمان جهانی گمرک دارای دو مدیریت است و هر مدیریت خود دارای سه مدیریت فرعی است:
- مدیریت امور تعرفه و تجارت که دارای مدیریت فرعی یا معاونت سه گانه زیر است:
الف- مدیریت فرعی (معاونت ) تعیین ارزش.
ب- مدیریت فرعی (معاونت) نمانکلاتور و طبقه بندی.
ج-مدیریت فرعی(معاونت) مبداء.
۲٫مدیریت تسهیلات و مقررات که دارای سه مدیریت فرعی یا معاونت سه گانه زیر است:
الف-.مدیریت فرعی(معاونت) خدمات توسعه منابع انسانی.
ب-مدیریت فرعی (معاونت ) مبارزه با تخلفات.
ج- مدیریت فرعی(معاونت) تسهیلات و رویه ها.[۹۹]
دبیر کل، معاون دبیرکل و مدیریت امور تعرفه و تجارت و مدیریت تسهیلات و مقررات، چهار مدیری هستند که به دلیل اهمیت کاری آن ها،به وسیله شورای سازمان انتخاب و منصوب می شوند. این مدیران از بین مدیران رده بالای گمرک کشورهای عضو که به دلیل خدمات مدیریتی خود، دامنه شهرت آنها از گمرک کشور خود فراتر رفته و در نزد اعضای شورا شناخته شده اند،انتخاب می شوند.
هر یک از مدیریت های فرعی توسط یک معاون مدیر اداره می شود، بنابراین دبیرخانه دارای ۶ معاون مدیر است.
دبیرخانه دارای دو اداره دبیرخانه وامور اداری است. این دو اداره توسط دو کارمند که در سطح معاون مدیر هستند، مدیریت می شوند.
مجموع این ده نفر مدیر، دارای یک جلسه مشورتی هستند که با دعوت دبیر کل و برای مشورت در مسائل مهم واستراتژیک مصوب شورا تشکیل می شود. دبیرخانه دارای حدود پنجاه کارمند اداری است که از طرف وزارت خارجه بلژیک تعیین ولی پرداخت حقوق آنها با سازمان جهانی گمرک است. [۱۰۰]
علاوه بر کارمندان اداری، دبیرخانه دارای حدود شصت کارمند فنی است که از بین کارشناسان متخصص در امور گمرکی کشورهای عضو، توسط دبیرکل انتخاب می شوند.
پرداخت حقوق این کارمندان به صورت مشترک با دولت کشور عضو و سازمان جهانی گمرک پرداخت می شود.
گفتار دوم-وظایف،عضویت و دستورالعمل های سازمان
بند اول- نحوه عضویت
عضویت به سه روش می باشد:
۱٫به وسیله امضاء آن بدون شرط تصویب
- بوسیله تودیع سند تصویب بعد از امضاء به شرط تصویب مقامات مجاز(عضویت ایران در سال ۱۳۶۶ امضاء و در سال ۱۳۷۳ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید).
- بوسیله الحاق به کنوانسیون.[۱۰۱]
بند دوم- وظایف و مأموریت سازمان جهانی گمرک
مأموریت سازمان جهانی گمرک در بهبود کارآمدی و کارآیی عملکرد اجرائی قوانین موجود و اصرار بر آنها در نقش و تأثیرات شان بر اهداف توسعه ملی به خصوص در نواحی تسهیل تجارت، جمع آوری عواید، حفاظت از جامعه و ایمنی زنجیره تأمین و به خصوص در توسعه تجارت بین المللی تا رفاه اقتصادی و اجتماعی کشور مورد توجه قرار گرفته است.
سازمان گمرک جهانی در راستای اجرای مأموریت خود:
ابزارهای بین المللی را برای بکارگیری هماهنگ و یکسان رویه ها و سیستم های کارا و ساده شده گمرکی حاکم بر نقل و انتقال کالاها، مسافران و وسایل نقلیه در طول مرزهای گمرکی ایجاد، حفظ، حمایت و گسترش می دهد.
