۷
۱۳علوم رایانه۱۶۹۲۶۵۰/۶۱۴علوم گیاهان و جانوران۱۲۹۲۱۱۴/۶۱۵ایمونولوژی۴۷۱۰۷۰/۴۱۶علوم فضا۹۲۵۰/۴۱۷میکروبیولوژی۶۵۱۶۰۶/۴۱۸علوم کشاورزی۱۱۰۲۹۷۹/۳۱۹بیولوژی و بیوشیمی۷۲۲۳۱۳/۳۲۰چندرشتهای۳۷۲۵۴۸/۱
چنانکه در جدول ۴-۱ مشاهده می شود، رده شیمی با ۲۱۵۲ انتشار، بیشترین شمار انتشارات را در میان رده های موضوعی دارد. پس از آن رده های مهندسی، پزشکی بالینی، علوم مواد و بیولوژی مولکولی و ژنتیک به ترتیب با ۷۲۹، ۵۵۳، ۳۸۱ و ۳۷۵ مقاله، رتبه های دوم تا پنجم را احراز کرده اند. همچنین، علوم فضا، زمین شناسی و علوم چندرشتهای دارای کمترین شمار انتشارات در میان رده ها هستند.
همچنین، در میان گروه های آموزشی، گروه شیمی با ۱۷۴۱ انتشار، بیشترین شمار انتشارات را به خود اختصاص داده است. پس از آن گروه های آموزشی داروشناسی، بیوفیزیک، مهندسی عمران، مهندسی مکانیک به ترتیب با ۳۳۷، ۲۷۰، ۲۵۱ و ۲۲۵ انتشار قرار دارند. علاوه بر این، گروه های آموزشی پاتوبیولوژی، نورولوژی و علوم خاک کمترین شمار انتشارات را به خود اختصاص داده اند (مراجعه کنید به جدول ۱ پیوست) .
۴-۲-۲- شمار پژوهشگران
بررسی داده های کتابشناختی این مقالات، نشان داد که ۸۱ تن از پژوهشگران در آفرینش این آثار مشارکت داشته اند. فراوانی پژوهشگران در رشته ها نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل در جدول ۴-۱، جدول ۱ پیوست نشان داده شده است.
همانطور که در جدول ۴-۱ نشان داده شده است، رده موضوعی مهندسی با ۴۰ پژوهشگر، بیشترین شمار پژوهشگران را به خود اختصاص داده است. پس از آن رده های موضوعی شیمی، پزشکی بالینی، علوم کشاورزی، فیزیک و بیولوژی مولکولی و ژنتیک به ترتیب با ۳۵، ۳۰، ۲۹، ۲۸ و ۲۸ تن قرار دارند. همچنین رده های موضوعی علوم فضا، زمین شناسی و روانپزشکی/روانشناسی دارای کمترین شمار پژوهشگران هستند.
گروه آموزشی شیمی با ۱۵ تن پژوهشگر نه تنها در شمار انتشارات بلکه در شمار پژوهشگران رتبه نخست را احراز کردهاست. پس از آن گروه های آموزشی ریاضیات، مهندسی مکانیک، مهندسی برق و مهندسی عمران به ترتیب با ۶، ۶، ۵ و ۵ تن پژوهشگر رتبه های دوم تا پنجم را به خود اختصاص داده اند. اکثر گروه های آموزشی (۲۴ گروه آموزشی) مانند پاتوبیولوژی، نورولوژی، علوم خاک کمترین شمار پژوهشگران (۱ پژوهشگر) را به خود اختصاص داده اند (مراجعه کنید به جدول ۱ پیوست) .
۴-۲-۳- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی به طور کلی
وضعیت تولید علم این پژوهشگران در جدول ۴-۲ به تصویر کشیده شده است. همانگونه که مشاهده می شود، دامنه انتشارات این پژوهشگران بسیار گسترده است و از ۲ تا ۲۷۰ اثر را در بر میگیرد. به این ترتیب، سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی به طور کلی ۰۷/۵۱ در بازه زمانی۲۱ ساله مورد بررسی است و همانطور که از مقدار انحراف استاندارد (۳۸/۶۴) برمیآید، وضعیت انتشار پژوهشگران دارای پراکندگی بسیاری است.
جدول ۴-۲- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی به طور کلی
تعداد پژوهشگران
انتشارات
کمینه
بیشینه
کل
سرانه انتشار
انحراف استاندارد
۸۱
۲
۲۷۰
۴۱۳۷
۰۷/۵۱
۳۸/۶۴
۴-۲-۴- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در رده های موضوعی
نتایج بررسی سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در هر رده موضوعی در جدول ۴-۱ بر اساس نظم کاهشی سرانه انتشار به تصویر کشیده شده است. بررسی دامنه سرانه انتشار نشان میدهد که تفاوت بسیاری به این لحاظ بین رده های موضوعی مختلف وجود دارد، به نحوی که از ۴۹/۶۱ در رده موضوعی شیمی تا ۴۸/۱ در رده موضوعی چندرشتهای متغیر است. رده موضوعی شیمی با مقدار ۴۹/۶۱ مقاله بر پژوهشگر، نه تنها در تعداد انتشارات بلکه در سرانه انتشار رتبه نخست را در میان رده های موضوعی مختلف احراز کردهاست. پس از آن، رده های موضوعی روانپزشکی/ روانشناسی و علوم اعصاب و رفتار به ترتیب با مقدار ۶۷/۲۲ و ۲۱ رتبه های دوم و سوم را کسب کرده اند. رده های موضوعی پزشکی بالینی و مهندسی به ترتیب با مقدار ۴۳/۱۸ و ۲۲/۱۸ رتبه های چهارم و پنجم را به لحاظ سرانه انتشار به خود اختصاص داده اند. همچنین، چندرشتهای، بیولوژی و بیوشیمی و علوم کشاورزی به ترتیب با مقدار ۴۸/۱، ۱۳/۳ و ۷۹/۳ کمترین سرانه انتشار را به خود اختصاص داده اند.
۴-۲-۴-۱- مقایسه سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در رده های موضوعی
ابتدا نرمال بودن توزیع داده های مربوط به هر رده موضوعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که پیشفرض توزیع نرمال دادهها برقرار نمی شود (مراجعه کنید به جدول ۲ پیوست) . بنابرین به منظور بررسی وجود اختلاف معنادار بین سرانه انتشار در رده های موضوعی مختلف از آزمون کروسکال-والیس استفاده شد. نتایج به دست آمده در جدول ۴-۳ به تصویر کشیده شده است. همانگونه که مشاهده می شود، نتیجه آزمون کروسکال-والیس نشان از معناداری اختلاف بین سرانه انتشار در رده های موضوعی مختلف در سطح اطمینان ۹۹ درصد دارد (۰۰۰۱/۰ P=، ۲۲/۷۰X۲=) .
جدول ۴-۳- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در رده های موضوعی مختلف
خی دو
درجه آزادی
سطح معناداری
۲۲/۷۰
۱۹
۰۰۰۱/۰