- تجزیه و تحلیل اطلاعات
- جمع آوری هدفمند اطلاعات
۱-۱۳-۲- مزیت رقابتی:
منظور از مزیت رقابتی صنایع کوچک و متوسط عبارت است از:
۱- کارایی
۲- کیفیت
۳- نوآوری
۴- پاسخگویی در مقابل مشتری
۱-۱۳-۳- صنایع کوچک و متوسط :
منظور کلیه صنایع کوچک و متوسطی که در شهرک های صنعتی استان اردبیل فعالیت می کنند.
فصل دوم
ادبیات تحقیق
بخش اول: تصمیم گیری
۲-۱-۱- مقدمه
در عصری که تغییر و تحولات سریع و فرآینده از جمله مشخصات آن است آهنگ تصمیم گیری نیز شتاب زیادی به خود گرفته و نیاز به تصمیم گیری سریع برای مقابله با فعل و انفعالات سریع در محیط، شرایطی را به وجود آورده است که زمان تأمل و تعمق و تصمیم گیری را برای مدیران کوتاه نموده است. در واقع مدیران امروزی خود را مجبور به اتخاذ تصمیمات بیشتری در رابطه با موضوع و مسائل متنوع و گسترده تری در زمان کوتاه تری می بینند (جان بزرگی ،۱۳۸۴،۴۲).
تصمیم گیری، فعالیتی است که در قلب مدیریت سازمان انجام می شود و از این رو، اساسی ترین فعالیت سازمان بشمار می رود. نکته دارای اهمیت در این میان زمانی است که ما بهترین حق انتخاب را داریم، اما تصمیم های گرفته شده بهترین نیستند. پیچیدگی ساختار سازمان غالباً محیط تصمیم گیری را با مشکل روبرو می سازد و درگیری های روزمره غالباً باعث می شوند که فرایند تصمیم گیری به وضوح قابل رویت نباشد (عبیری،۱۳۸۷،۵۸) و موفقیت چشمگیر سازمان ها، مدیران و افراد بستگی به نحوه تصمیم گیری درست و صحیح می باشد ( کوک و هونساکر[۳]، ۲۰۰۱، ۴۱۴ ).
تصمیماتی را که مدیران می گیرند موجب رشد یا ورشکستگی شرکت می شود. امکان دارد که این تصمیمات پرخطر، مخاطره آمیز و در محیطی نامطمئن گرفته شوند و نمی توان موفقیت آنها را تضمین کرد. معمولاً تصمیم باید در شرایطی گرفته شود که عوامل پیوسته در حال تغییرند، اطلاعات چندان روشن نیست و دیدگاه ها متناقض یا ضد و نقیض هستند (ال دفت،۱۳۸۶،۴۲۲).
۲-۱-۲- اهمیت تصمیم گیری
اگر فعالیت های مختلف مدیریت را در نظر آورید، به وضوح مشاهده می شود که جوهره اصلی فعالیت های مدیریت تصمیم گیری است. تصمیم گیری از اجزای جدایی ناپذیر مدیریت به شمار می آید و در هر وظیفه مدیریت به نحوی جلوگر است. در تعیین خط مشی سازمان، در تعیین هدف ها، طراحی سازمان، انتخاب، ارزیابی و در تمامی افعال مدیریت، تصمیم گیری جزء اصلی و رکن اساسی است. مدیر همواره مواجه با مواردی است که اخذ تصمیم را از جانب او طلب می کند و کیفیت و چگونگی این تصمیمات است که میزان توفیق و تحقق هدفهای سازمان را معین می کند (الوانی،۱۳۸۳؛۱۹۳).
عمل تصمیم گیری در ادامه امور سازمان وسیع بقدری مهم است که برخی از نویسندگان سازمان را «شبکه تصمیم» و مدیریت را «عمل تصمیم گیری» تعریف نموده اند. زیرا در دنیای امروزه امور سازمان های وسیع نمی تواند صرفاً بر نبوغ و قضاوت شخصی افراد متکی باشد، بلکه تصمیمات بایستی در صورت امکان بر پایه بررسی های علمی و اطلاعات تردید ناپذیر اصول و روش های خاصی استوار گردد (اقتداری ،۱۳۸۷،۸۲).
مدیران در تمامی سطوح تصمیماتی را اتخاذ می نمایند این تصمیمات ممکن است در نهایت برای بقاء سازمان و یا حقوق آغازین یک کار آموز جدید تأثیرگذار باشد. تمامی تصمیمات بنابراین دارای اثراتی خواه کوچک و یا بزرگ بر روی اجرای آنها می باشد. بنابراین برای مدیران، گسترش مهارت های تصمیم گیری بسیار مهم است. اگر چه ممکن است تصمیمات خوشایند و یا ناخوشایند باشد ولی تمامی مدیران بر اساس اهمیت، شمار و نتایج تصمیم گیری هایشان ارزیابی و پاداش داده می شوند. کیفیت تصمیمات مدیران معیاری بر سودمندی و ارزش سازمان های آنان است ( ایوانسویچ[۴] و دیگران، ۲۰۰۳، ۹۸ ).
سایمون[۵] تصمیم گیری را با مدیریت مترداف می داند و معتقد است که فعالیت و رفتار سازمانی شبکه پیچیده ای از فراگردهای تصمیم گیری است. منظور از تصمیم گیری تحت تأثیر قرار دادن رفتار و عملکرد افرادی است که اجرای عملیات سازمان را برعهده دارند. بنابراین، برای اینکه ساختار و روابط سازمانی را بشناسیم کافی است که نحوه کاربرد قدرت تصمیم گیری را در آن کشف کنیم و برای آگاهی از طرز کار سازمان، شیوه های تصمیم گیری آن را مورد مطالعه قرار دهیم (علاقه بند،۱۳۷۴،۳۳).
گریفیت، تصمیم گیری را قلب سازمان و مدیریت تلقی می کند و معتقد است که تمام کارکردهای مدیریت و ابعاد سازمان را می توان برحسب فراگرد تصمیم گیری توضیح داد. تخصیص منابع، شبکه ارتباطی، روابط رسمی و غیررسمی و تحقق اهداف سازمان به وسیله مکانیسم های تصمیم گیری کنترل می شوند. ازاین رو، تصمیم گیری به منزله کلید فهم پیچیدگی های سازمان و عملکرد مدیریت است (علاقه بند،۱۳۷۴،۳۴).
۲-۱-۳- تعاریف تصمیم گیری
در مورد تصمیم گیری تعاریف مختلفی از سوی صاحب نظران ارائه شده است که با وجود تعدد آنها، اما همه یک وجه مشترک که همانا انتخاب مطلوب ترین و منطقی ترین و شایسته ترین است را دارا می باشند که به چند مورد اشاره می شود:
تصمیم گیری فرآیندی را تشریح می کند که از طریق آن، راه حل معینی انتخاب می گردد (رضائیان،۱۳۸۲،۵۷).
تصمیم گیری فراگردی است که طی آن، شیوه خاصی برای حل مسأله یا مشکل ویژه برگزیده می شود (استونر[۶]،۱۹۸۲)(علاقه بند، ۱۳۷۴، ۲۳ ).
تصمیم یعنی شناسایی و اقدام یک عمل برای دست یافتن به یک مسأله خاص یا بهره برداری از یک فرصت (استونر، ۱۳۷۹، ۳۹۳).
تصمیم گیری به معنی برگزیدن یک راه کنش از میان راه حل های مختلف است (ویریچ و کونتز[۷]، ۱۹۹۳، ۵۱۵).
تصمیم گیری را می توان طریقه عمل و یا حرکت در مسیر خاصی تعریف کرد که با تأمل و آگاهانه، از میان راه و روش های مختلف برای نیل به یک هدف مطلوب، انتخاب شده است (سعادت ،۱۳۷۲،۱).
فرایند تعیین و انتخاب اقدام یا عملی به منظور حل مشکل یا مسأله مشخص (نجف بیگی،۱۳۸۷،۲۳۳).
تصمیم گیری عبارت است از فرایند گزینش مطلوب ترین یا منطقی ترین شکل در حل مسأله یا در نیل به یک هدف (مظاهری،۱۳۷۹،۲۳).
۲-۱-۴- شرایط تصمیم مدیران
تصمیمات مشکل گشایی در سازمان ها نوعاً تحت تأثیر سه شرط یا شرایط مختلف می باشد:.
شرایط مطمئن: وقتی وجود دارد که اطلاعات برای پیش بینی نتایج هر راه حل، قبل از اجرا کافی است. به عنوان مثال وقتی که یک فرد به حساب پس انداز پول می گذارد، درباره منافع حاصله از این پول در مدت معین، اطمینان مطلق وجود دارد. اطمینان یک شرط مطلوب برای مشکل گشایی و تصمیم گیری مدیریت است. چالشی که در اینجا وجود دارد این است که اقدامی را برگزینم که راه حل رضایت بخش یا مطلوب ارائه می کند. متأسفانه، در شرایط تصمیم گیری مدیریت، اطمینان به ندرت وجود دارد.
شرایط ریسکی: با عدم اطمینان کامل در خصوص نتایج اقدامات گوناگون مواجه اند اما در باره احتمالات حوداث مختلف قدری آگاهی وجود دارد. احتمال، درجه امکان یک رویداد است. احتمالات را می توان بوسیله روش های آماری یا از طریق بصیرت مدیریت تعیین کرد. ریسک شرایط تصمیم گیری متداول است که مدیران میانی با آن موجه اند.
شرایط نامطمئن: هنگامی وجود دارند که مدیران نمی توانند احتمالات مربوط به نتایج راه حل های گوناگون مشکل گشایی را تعیین کنند. شرایط عدم اطمینان مشکل تر از دو شرایط تصمیم گیری است. عدم اطمینان مدیران را وادار می کند که برای تعیین توفیق در حل مشکلات بر روی خلاقیت فردی و گروهی بیش از عوامل تکیه کنند. این امر مستلزم ابداع و نوآوری در الگوهای موجود رفتاری است. واکنش به عدم اطمینان اغلب تحت تأثیر بصیرت، حدس حساب شده و پیشگویی است که اینها هم به نوبه خود از برداشت اشخاص اثر پذیرند (ایران نژاد پاریزی،۱۳۸۶،۲۵۰-۲۴۹).
۲-۱-۵- انواع تصمیم ها
۲-۱-۵-۱- تصمیمات فردی، گروهی و تصمیمات سازمانی
بررسی رابطه بین سبک های تصمیم گیری و مزیت رقابتی در صنایع کوچک و متوسط استان اردبیل۰