در این مرحله شرکت دارای بالاترین سطح ریسک تجاری میباشد. ریسک کلی بالای شرکت تنها آن عده از سرمایه گذاران را به خود جذب خواهد کرد که آمادگی پذیرش چنین ریسک بالایی را داشته باشند و در نتیجه آن ها به طور متناسب انتظار بازده بالایی را نیز خواهند داشت چون جریانات نقدی منفی شرکت در طول این دوره شروع، پرداخت سود نقدی را غیر ممکن میکند پارامترها و استراتژی مالی در این مرحله به شرح جدول (۲-۱) میباشد (روث بندر، کیت وارد).
جدول ۲-۱ استراتژیهای مرحله ظهور
ریسک تجاری
بسیار بالا
ریسک مالی
بسیار پایین
منابع تأمین مالی
سرمایه مخاطره آمیز
سیاست تقسیم سود
نسبت پرداخت صفر
چشم انداز آتی رشد
بسیار بالا
ضریب P/E
بسیار بالا
سودآوری فعلی، EPS
عادی یا منفی
قیمت سهام
به سرعت در حال رشد اما بسیار متغیر
ریسک تجاری اگر چه از مرحله شروع به بعد کاهش مییابد اما هنوز در دوره رشد بالا است. بنابرین منبع مناسب تأمین مالی باید طراحی شود تا ریسک مالی را پایین نگه دارد و این موضوع به این معنا است که استفاده از سرمایه سهامداران باید ادامه یابد. با این حال جنبه مهم مدیریت گذر از مرحله شروع به مرحله رشد این است که سرمایه گذار مخاطره پذیر اولیه، خواهان سود سرمایهای هستند تا این سودها را در کسب و کارهای جدید در حال شروع سرمایه گذاری کنند (روث بندر، کیت وارد).
این موضوع به این مفهوم است که سرمایه گذاران جدید باید شناسایی شوند تا با سرمایه گذاران مخاطره پذیر اولیه جایگزین شوند تا وجوه مورد نیاز برای این مرحله با رشد بالا را تأمین کنند. جذابترین منبع تأمین چنین وجوهی عرضه عمومی شرکت میباشد. در این مرحله حجم بالای فروش همراه با حاشیه سود معقولانه باید به دست آید و این وضعیت جریانات نقدی بهتری را در مقایسه با مرحله شروع ایجاد خواهد کرد. با این حال شرکت باید به مقدار زیادی در توسعه کلی بازار و توسعه سهم بازار سرمایه گذاری کند همچنان که باید برای هم سطح نگه داشتن خود، با افزایش فعالیتهای عملیاتی نیازمند سرمایه گذاری است. در نتیجه وجوه نقد تولید شده توسط کسب و کار برای نیازهای سرمایه گذاری مجدد هزینه خواهد شد و در نتیجه نسبت سود تقسیمی پایین نگه داشته خواهد شد. این موضوع نباید مشکلی برای سرمایه گذاران جدید به وجود آورد زیرا آن ها در ابتدا با چشم انداز رشد زیاد در آینده جذب میشوند. این دورنمای رشد در یک نسبت P/E بالا منعکس خواهد شد که به هنگام محاسبه قیمت جاری سهام در EPS پایین شرکت ضرب خواهد شد (شاهعلی زاده، ۱۳۹۱، ۵۰).
از آنجایی که بازده سود نقدی خیلی کم است قسمت عمده بازده مورد انتظار سرمایه گذاران باید از سودهای سرمایهای ایجاد شود، با افزایش قیمت سهام این موضوع به این معنا است که شرکت باید رشد قابل ملاحظهای در سود هر سهم در طی این مرحله رشد داشته باشد، این هدف با کسب سهم بالایی از بازار رو به رشد به دست میآید. استراتژیهای این مرحله به شرح جدول (۲-۲) میباشد:
جدول ۲-۲ استراتژیهای مرحله رشد
ریسک تجاری
بالا
ریسک مالی
پایین
منابع تأمین مالی
سرمایه رو به رشد سرمایه گذاران
سیاست تقسیم سود
نسبت تقسیم ثابت
چشم انداز آتی رشد
بالا
ضریب P/E
بالا
سودآوری فعلی، EPS
پایین
قیمت سهام
رو به رشد اما با نوسان
در مرحله بلوغ نیاز به وجوه نقد در اکثر موارد از طریق منابع داخلی تأمین میشود. اندازه داراییهای این شرکتها نیز به تناسب بیش از اندازه شرکتهای در مرحله رشد بوده، نسبت سود تقسیمی نیز در این شرکتها معمولاً بین ۵۰% و ۱۰۰% در نوسان است. به دلیل وفور نقدینگی و کاهش اتکا به سیاست تأمین منابع مالی از خارج، معمولاً نرخ بازده داخلی در این شرکتها معادل یا بیش از نرخ تأمین مالی است.
پایان مرحله رشد، غالباً با حالت وجود برخی از رقابتهای قیمتی تهاجمی در بین رقبایی که دارای ظرفیت اضافی قابل ملاحظهای هستند، به دلیل تحقق نیافتن رشد فروش پیشبینی شده صنعت، نشان داده میشود. زمانی که این صنعت با ثبات شد، مرحله فروش بالا اما نسبتاً با ثبات دارای حاشیه سود معقول شروع میشود. به طور واضح سطح ریسک تجاری کاهش مییابد، چون دوباره مرحله دیگری از توسعه به طور موفقیت آمیز در این مرحله کامل میشود، این شرکت باید به مرحله بلوغ، با سهم بازار نسبتاً خوب در نتیجه سرمایه گذاری انجام شده در بازاریابی در طول مرحله رشد وارد شود. ریسکهای تجاری مهم باقیمانده به طول این مرحله با ثبات بالغ و اینکه آیا شرکت میتواند سهم بازار قوی خود را بر یک پایه جذاب مالی در طول این دوره نگه دارد، مربوط میشود. استراتژیهای مالی این مرحله به شرح جدول (۲-۳) میباشد (همان منبع، ۵۲):
جدول ۲-۳ استراتژیهای مرحله بلوغ
ریسک تجاری
متوسط
ریسک مالی
متوسط
منابع تأمین مالی
سود نگه داشته شده به اضافه وام
سیاست تقسیم سود
نسبت تقسیم بالا
چشم انداز آتی رشد
متوسط تا پایین
ضریب P/E
متوسط
سودآوری فعلی، EPS
بالا
قیمت سهام
با ثبات در شرایط واقعی ونوسان پایین
در مرحله افول شاخصهای سود آوری، نقدینگی و ایفای تعهدات روند نزولی داشته و شرکت در شرایط بسیار سخت محاط شده است، ضمن اینکه هزینه تأمین مالی از منابع خارجی بالا است به گونهای که در اغلب موارد نرخ بازده داخلی کمتر از نرخ تأمین مالی است (دهدار، ۱۳۸۶).
هم زمان با کاهش تقاضا برای تولیدات شرکت جریانات نقدی ورودی نیز کاهش مییابد. اگر چه در طول دوران بلوغ منابعی برای توسعه بازار و یا افزایش سهم بازار سرمایه گذاری نمیشود، اما هزینه هایی برای نگه داشتن این عوامل اثر گذار بر سطوح فروش آتی انجام میشود. زمانی که تقاضای فروش شروع به کاهش به صورت مستقیم میکند، هیچ توجیه برای ادامه هزینه کردن همان مبالغ برای نگه داشتن فعالیت بازاریابی باقی نمیماند و جریان نقدی ورودی خالص را میتوان در طول مراحل اولیه کاهش، با تغییر دادن استراتژی کسب و کار به صورت مناسب حفظ کرد. ریسک تجاری مرتبط با این مرحله باید مدنظر قرار گیرد چون هنوز از سطح خود در مرحله قبلی بلوغ، در حال کاهش است. در حال حاضر یک متغیر ناشناخته اصلی، یعنی طول مرحله بلوغ حل شده است، و تنها ریسک اصلی باقی مانده این است که تا چه زمانی به لحاظ اقتصادی توجیه دارد که به کسب و کار ادامه فعالیت داده شود.