الف- تنوع همگن^[۳۵]: این راهبرد هنگامی رخ می­دهد که بانک در درون خود، شرکتی را که خدمات یا مشتریان مشابه خدمات فعلی ندارند، خریداری یا ایجاد می­ کند. این خدمات جدید از طریق سهیم شدن در دانش فنی، مهارت­ های بازاریابی، توزیع و هم­افزایی درونی منجر به تحقق استراتژی رشد در بانک­ها می­گردد.

ب- تنوع ناهمگن^[۳۶]: در این استراتژی که به طور اساسی مالی است تا عملیاتی، ادغام دو مؤسسه که هیچ­گونه وجه اشتراکی از حیث خدمات با یکدیگر ندارند، صورت می­پذیرد. فرایند متنوع سازی، زمانی رخ می­دهد که تعدادی از فعالیت­های کنونی یک بانک به دلیل کاهش تقاضا، افزایش رقابت یا کهنه شدن فن­آوری ارائه خدمات، دچار رکود می­شوند و بانک­ها باید مسیرها و روش­های جدیدی را برای رشد جست و جو کنند.

ادغام رو به بالا^[۳۷]: در این استراتژی، بانک­ها برای کاهش هزینه­ ها و بهبود ارائه خدمات به مشتریان خود، فرایند ارائه خدمات از طریق شعب را حذف نموده و به وسیله سایر کانال­ها ( بانک­داری تلفنی، بانک­داری اینترنتی) عرضه خدمات خود را به طور مستقیم به محل مشتری منتقل ‌می‌کنند.

ادغام رو به پایین^[۳۸]: بانک­ها معمولاً از طریق به­ کارگیری این راهبرد تمام فعالیت­های مربوط به تهیه تجهیزات، خرید مواد و تجهیزات لازم برای تولید را به فعالیت­های قبلی خود اضافه ‌می‌کنند. به عنوان مثال، برخی بانک­ها از طریق خرید تجهیزات تولید کارت­های اعتباری و بدهی هوشمند^[۳۹]، کنترل لازم بر تولید، بازاریابی و توزیع، خدمات و محصول خود را افزایش می­ دهند. به عنوان مثال، میدلند بانک و نت وست بانک^[۴۰] هنگام طراحی کارت اعتباری موندیکس^[۴۱] از چنین راهبردی استفاده کرده ­اند(رسول اف، ۱۳۸۴).

۲-۲-۵-۴ نقش فن­آوری در جذب منابع

بازارهای کنونی، محیط های رقابتی جدیدی را ایجاد ‌می‌کنند که هدف از آن ها گذار از نظام­های صنعتی به نظام فوق صنعتی- که به ‌پاسخ‌گویی‌ سریع به احتیاجات متنوع مشتریان و کیفیت بالای خدمات وابسته است می‌باشد. در محیط های فوق صنعتی، بالا بودن کیفیت و قابلیت اطمینان، سرعت در تحویل، بهبود ارائه خدمات به مشتریان، سرعت در معرفی محصولات جدید و استفاده از سیستم­های انعطاف پذیر، مهم­ترین مزایای رقابتی به­شمار می­آیند.

فناوری عبارت است از همه دانش­ها، محصولات، فرآیندها، ابزارها، رو شها و سیستم­هایی که در خلق کالاها یا ارائه خدمات به کار می­روند. فناوری، مهم ترین عامل در سیستم تولید ثروت است ولی عوامل دیگری نیز در این سیستم دخیل هستند. مثلاً تشکیل سرمایه و سرمایه گذاری و نیز نیروی کار، نقش مهمی در رشد اقتصادی دارند. مدیریت فناوری، یک مدیریت نظام­مند است که خلق، کسب، و به کارگیری فناوری را ممکن می­سازد و شامل مسئولیتی است که این فعالیت ها را در راستای خدمت به بشر و برآورده ساختن نیازهای مشتری قرار می­دهد. تحقیق، اختراع و توسعه، اساسی ترین مؤلفه­ های خلق فناوری و پیشرفت­های فناورانه هستند. اما در مسیر تولید ثروت، مؤلفه مهم­تری وجود دارد. به کارگیری یا تجاری سازی فناوری. به بیان دیگر، مزایای فناوری هنگامی تحقق می­یابد که نتیجه آن به دست مشتری برسد. مشتری می‌تواند یک فرد، یک شرکت یا یک نهاد دولتی همچون سازمان های دفاعی باشد. مدیریت فناوری، موفقیت یا شکست سازمان ها را تعیین می­ کند(ارنسال^[۴۲]، ۲۰۰۶).

لذا مدیریت تکنولوژی، عامل مهمی است که مزایای رقابتی بلند مدت را برای سازمان­ها فراهم ‌می‌آورد؛ مزایایی که سازمان­ها همواره باید آن­ها را تحت کنترل قرار دهند.

فن­آوری اطلاعات و ارتباطات^[۴۳] الکترونیکی، مبادله اطلاعات مالی و تجاری را بدون استفاده از کاغذ و با بهره گرفتن از نو­آوری­هایی چون: مبادله اکترونیکی اطلاعات، پست الکترونیکی، تابلوهای اعلانات الکترونیکی وجوه، آسان نموده و هزینه­ های تهیه، پردازش و کاربرد اطلاعات را کاهش داده و فاصله مکانی و زمانی را از میان برداشته است.

بررسی­ های مختلف نشان می­دهد که استفاده از مبادله الکترونیکی اطلاعات به جای روش­های سنتی باعث می­ شود، ۲۱ تا ۷۰ درصد از هزینه­ های مختلف مالی و تجاری صرفه­جویی شود. در بخش بانک­داری نیز نوآوری­های جدیدی مانند، پول الکترونیکی و پلاستیکی، پایانه ­های انتقال پول الکترونیکی، پایانه ­های دریافت / پرداخت اتوماتیک و بانک­داری اینترنتی لحظه­ای، تحول عظیمی را در این بخش ایجاد ‌کرده‌است. بحث فن­آوری رایانه­ای یا عامل تکنولوژی شامل پارامترهای متعددی است که بانک­داری الکترونیکی و فرهنگ مردم در خصوص استفاده از تکنولوژی جزء پارامترهای مهم است )پورپرتوی، ۱۳۸۲).

۲-۲-۵-۴-۱ بانکداری الکترونیکی و تأثیر آن بر جذب منابع مالی

بانکداری الکترونیکی عبارت است از ایجاد امکاناتى در جهت افزایش سرعت و کارایی بانک در ارائه خدمات بانکی در هر مکان مورد نظر مشتری و ارائه امکانات سخت افزاری و نرم افزاری به مشتریان که با بهره گرفتن از آن­ها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکى در بانک، در هر ساعت از شبانه روز به صورت ۲۴ ساعته از طریق کانال­هاى ارتباطى ایمن و متنوع عملیات بانکى دلخواه خود را انجام دهند.

بانکداری الکترونیکی ابزاری برای توسعه خدمات بانکی است و در نتیجه بر حسب امکانات و نیازهای بازار در مدل‌ها، روش­ها و انواع مختلفی ارائه می شود:

1. 1. اینترنت ^[۴۴]

1. 1. تلفن همراه^[۴۵]

1. 1. نمابر ^[۴۶]

1. 1. خودپرداز^[۴۷]

1. 1. کیوسک^[۴۸]

1. 1. پایانه های فروش ^[۴۹]

1. تلفن بانک ^[۵۰]

در واقع بانک­داری الکترونیک، یکپارچه­سازی بهینه فعالیت­های بانکی توسط به­ کارگیری فن­آوری­های نوین اطلاعات و ارتباطات، مبتنی بر فرآیندهای بانکی و منطبق بر ساختارهای سازمانی بانک­ها است که امکان ارائه کلیه خدمات مورد نیاز مشتریان بدون قید مکانی و زمانی را فراهم می­سازد. در واقع در خودکارسازی بانکی صرفاً از رایانه جهت آسان­تر نمودن محاسبات مربوط به حساب­ها استفاده می­ شود. بدین­صورت که مثلاً دستورهای پرداخت و یا انتقال اعتبار با توجه به اسناد کاغذی صادره انجام گرفته سپس اسناد مذکور وارد رایانه شده و محاسبات انجام ‌می‌گیرد، اما در بانک­داری الکترونیکی زیرساخت­های بانکی تغییر نموده و برای انتقال منابع نیازی به صدور اسناد کاغذی نمی ­باشد بلکه از طریق دستورهای کامپیوتری مشتری، این عمل انجام ‌می‌گیرد. در زیر توضیحات کوتاه ‌در مورد بانک­داری سنتی و دوگانه آورده شده است.

۲-۲-۵-۴-۱-۱ بانک­داری سنتی

اینوستپدیا^[۵۱] بانک­داری سنتی را به معنای بانک­داری به صورت کسب و کار در خیابان تعریف نموده است که با مشتریان خود در شعبه و یا هر محل فیزیکی مانند گیشه در ارتباط هستند این نوع بانکداری مشتریان را جهت انجام تمام فعالیت­های بانکی بالاجبار به شعب فیزیکی می­کشاند.