نوریان و همکاران (۱۳۸۴)، در پژوهشی نشان داد که انجام اقدامات توان بخشی بر روی ابعاد مختلف کیفیت زندگی بیماران تأثیر مثبتی دارد.
در تحقیقی چلبیانلو (۱۳۸۳)، رابطه بین شادمانی ذهنی و رضایت زناشویی زوجین را مورد بررسی قرار داد که نتایج نشان داد از ابعاد شادمانی ذهنی دو بعد رضایت از زندگی به صورت مثبت و عاطفه منفی به صورت منفی توسط رضایت زناشویی پیش بینی شدند.
رفعتی و همکاران (۱۳۸۱)، در پژوهشی نشان دادند که بن سطح تحصیلات و دریافت حقوق با کیفیت زندگی ارتباط معنی داری وجود دارد.
رئیسی و توکلی (۱۳۸۱)، در پژوهشی نشان دادند که استرس شغلی عملکرد شغلی را کاهش داده و بر کیفیت کارشان اثرات سوء داشته است.
احمدی (۱۳۸۰)، در تحقیقی نشان داد که انگیزش شغلی با عملکرد شغلی رابطهای مثبت و معنادار دارد.
رضایی (۱۳۸۰)، در پژوهشی نشان داد که رضایت شغلی با عملکرد شغلی رابطه دارد.
درویزه و کهکی (۱۳۷۸)، در پژوهشی با عنوان بررسی رابطه ی سازگاری زناشویی و بهزیستی روانی که برروی دانشجویان متأهل دانشگاه الزهرا انجام شد نشان دادند که رابطه معنی داری بین خرده مقیاسهای بهزیستی روانی و خرده مقیاسهای سازگاری زناشویی وجود دارد.
در تحقیقی که بهشتی (۱۳۷۰)، انجام داد این نتیجه حاصل شد که عوامل مؤثر بر عملکرد و فشارهای شغلی استادان برحسب اهمیت عبارتاند از: سنگینی بیش از حد حجم کار، رهبری آموزشی نامناسب، عدم وجود امنیت شغلی، وجود روابط نامناسب، ساختار اداری- سازمانی نامناسب، شرایط عادی نامناسب و تضاد نقشها.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه:
این فصل شامل توضیحاتی در مورد روش پژوهش، جامعه آماری، نمونه و روش نمونهگیری، برآورد حجم نمونه، ابزارهای پژوهش و روش تجزیه و تحلیل آماری دادههاست. در این فصل چارچوب کلی از روند پژوهش ارائه میشود.
۳-۲- روش تحقیق:
با توجه به این که این پژوهش به رابطه بهزیستی ذهنی و کیفیت زندگی بر عملکرد شغلی میپردازد، لذا پژوهش حاضر از نوع همبستگی می باشد. همچنین به دلیل اینکه در این پژوهش به پیش بینی و سهم هر یک از عوامل و متغیرها پرداخته می شود، لذا همبستگی از نوع پیش بینی می باشد. تحقیق همبستگی که زیرمجموعه تحقیقات توصیفی (غیر آزمایشی) است با این هدف انجام میشود که رابطه میان متغیرها را نشان دهد. از سوی دیگر روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش میدانی و با بهره گرفتن از ابزار پرسشنامه می باشد.
۳-۳- جامعه آماری:
این تحقیق در سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱ در شهر بندرعباس انجام شده است جامعه مورد مطالعه در این پژوهش کارکنان بندر شهیدرجایی شهر بندرعباس می باشد.
۳-۴- روش نمونه گیری و حجم نمونه:
نمونه گیری عبارت است از انتخاب درصدی از یک جامعه به عنوان نماینده آن جامعه (دلاور، ۱۳۸۱). باتوجه به اینکه انجام پژوهش بر روی کل جامعه مشکل، زمان بر و تقریباً غیر ممکن می باشد، لذا با بهره گرفتن از روشهای نمونه گیری، تعدادی از افراد جامعه انتخاب و به عنوان نماینده جامعه در نظر گرفته می شوند. در این پژوهش با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه پژوهش انتخاب می شوند. در روش نمونهگیری تصادفی شانس همه افراد یکسان در نظر گرفته می شود. حجم نمونه پژوهش با بهره گرفتن از فرمول کوکران[۱۲۳] تعداد ۲۰۰ نفر در نظر گرفته می شوند.
۳-۵- ابزارهای گردآوری دادهها:
برای گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر از پرسش نامههای زیر استفاده شد:
پرسشنامه های شادمانی ذهنی PANAS
پرسشنامه عملکرد شغلی(ارزیابی سرپرست)
پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی
۳-۵-۱- پرسشنامه شادمانی ذهنی PANAS:
از این مقیاس(واتسون[۱۲۴]، کلارک[۱۲۵] و تلهگن[۱۲۶]، ۱۹۸۸)برای اندازهگیری عاطفه مثبت (AP) و عاطفه منفی (AN) استفاده شده است. مؤلفین این مقیاس، جهت برآوردن نیاز به یک مقیاس پایا و معتبر، که هم خلاصه باشد و هم راحت قابل اجرا باشد، یک مقیاس ۲۰ مادهای با عنوان PANAS تدوین کردند. آزمودنیها بر روی یک مقیاس ۵ نقطهای از ۱(خیلی کم)تا ۵ (خیلی زیاد)نشان میدهند که هر یک از ۱۰ حالت عاطفی منفی و هر یک از ۱۰ حالت عاطفی مثبت را به طور کلی چگونه احساس کردهاند. این آزمون ترجمه و مبادرات به تعیین ضرایب آلفا و بازآزمایی آن گردید. ضرایب آلفا بر روی ۳۰ آزمودنی برای عاطفه مثبت برابر ۸۳/۰ و برای عاطفه منفی برابر ۸۲/۰ حاصل شد. ضریب بازآزمایی در فاصله ۶ هفته برای عاطفه مثبت برابر۶۵/۰ و برای عاطفه منفی برابر ۶۸/۰ حاصل شد (مظفری، ۱۳۸۲).
برای تعیین اعتبار خارجی آزمون اقدام تعیین همبستگی آن پرسشنامه افسردگی بک[۱۲۷] (IDB)، گردید. پرسشنامه افسردگی بک به طور وسیعی برای ارزیابی سطوح خفیف تا متوسط افسردگی مورد استفاده است و مطالعات زیادی از اعتبار آن در این مقوله حمایت کردهاند. آزمودنیها روی این مقیاس نشان میدهند که هر علامت را در طی چند روز گذشته چگونه تجربه کردهاند. همبستگی بین عاطفه مثبت و مقیاس افسردگی بک بر روی ۳۰ آزمودنی برابر ۳۶/۰- و بین عاطفه منفی و پرسشنامه افسردگی بک برابر ۵۶/۰ حاصل شد (مظفری، ۱۳۸۲).
۳-۵-۲- پرسشنامه عملکرد شغلی (ارزیابی سرپرست)
این پرسشنامه از نسخه تدوین شده به وسیله موتوپدلوون اسکاتر[۱۲۸] (۱۹۹۴)، به نقل از خاکسار (۱۳۸۶)، گرفته و دارای ۶ سوال و سه زیرمقیاس عملکرد شغلی عمومی، عملکرد شغلی بین فردی و عملکرد شغلی فنی است و بر اساس مقیاس لیکرت پاسخ داده می شود. بدین صورت است که از فردسرپرست خواسته می شود تا میزان عملکرد فرد تحت سرپرستی خود را به صورت کلی در مقایسه با همکارانش ارزیابی نماید. پایایی پرسشنامه در حوزه های عمومی، ۹۴/۰ ، فنی ۹۴۳/۰ ، بین فردی ۹۴۹/۰ و کل ۹۴۷/۰ می باشد.
۳-۵-۳- پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی
این پرسشنامه توسط نجات وهمکاران بصورت فرم ۲۶ سوالی در چهارحیطه ترجمه و استانداردسازی شده است: ۱- سلامت جسمانی،۲- سلامت روان ۳- روابط اجتماعی۴- سلامت محیط، طراحی شده است.هر یک ازاین حیطه ها به ترتیب دارای ۷، ۶، ۳ و ۸ سوال می باشد.
پس از محاسبه های لازم در هر حیطه، نمرهای معادل ۴-۲۰ برای هرحیطه به تفکیک بدست آمده است، که ۴ نشانه بدترین و ۲۰ نشانه بهترین وضعیت حیطه موردنظر است.
روایی پرسشنامه کیفیت زندگی:
نجات و همکاران(۱۳۸۵)، جهت بدست آوردن روایی تفکیکی آزمون به منظورتشخیص تفاوت میانگین نمرات بیماران مزمن و افراد غیربیمار و سالم، پرسشنامه مذکور را بر روی ۱۱۶۷ نفر اجرا نموده است.
ماتریس همبستگی پیرسون حیطه ها با یکدیگر،به صورت زیر می باشد:
سلامت جسمانی سلامت روان روابط اجتماعی سلامت محیط
سلامت جسمانی ۱
سلامت روان ۵۷/۰ ۱
روابط اجتماعی ۳۳/۰ ۴۵/۰ ۱
سلامت محیط ۴۵/۰ ۵۲/۰ ۴۱/۰ ۱
پایایی پرسشنامه کیفیت زندگی:
بررسی رابطه بهزیستی ذهنی با عملکرد شغلی و کیفیت زندگی کارکنان بندر شهیدرجایی۹۲۲