کلمات کلیدی: عوامل موثر بر تصمیمگیری سهامداران، خرید سهام عادی، بورس اوراق بهادار تهران، تکنیک های تصمیم گیری
فصل اوّل
کلیّات تحقیق
۱-۱- مقدمه
وجود بازار سرمایه قوی، یکی از ارکان مهم رشد و توسعه اقتصادی است. این بازار با بهره گرفتن از مکانیسمهای درونی خود به تعیین قیمت عادلانه سهام و تخصیص بهینه سرمایه میپردازد و پیشرفت و گسترش آن معیاری جهت رتبه بندی کشورها از لحاظ توسعه اقتصادی تلقی میشود(گاملیل و هرستین[۱]، ۲۰۱۰) امروزه با توجه به محدویت منابع اقتصادی در کشورهای جهان، تمام تلاش مدیران و مسئولین بر این است تا با صرف کمترین منابع به حداکثر نتایج مطلوب دست‌یابند. دستاندرکاران و تصمیم گیرندگان عرصه مالی بینالملل، همواره با این خطر مواجه هستند که به هر دلیلی مشغول حل مساله های کم اهمیت شده و از حل مساله های کلیدی ملی خود غافل شوند که نتیجه این اشتباه استراتژیک، هم اتلاف منابع خواهد بود و هم این که امید و باور به بهبود، در جوامع تضعیف خواهد شد (ساعدی و مختاریان، ۱۳۸۸). لذا اولویتبندی عوامل موثر بر سرمایه گذاری در هر بخش از اقتصاد یکی از کلیدیترین مساله های هر کشور بوده و به امری انکارناپذیر تبدیل شده است.
نقش اصلی بورس اوراق بهادار، جذب و هدایت پساندازها و نقدینگی سرگردان و پراکنده در اقتصاد به سوی مسیرهای بهینه آن است. به گونهای که منجر به تخصیص بهینه منابع کمیاب مالی شود که این امر مهم، منوط به شناسایی اولویتهای سرمایه گذاری می باشد(دانیل و همکاران[۲]، ۲۰۰۲). از طرف دیگر، هرچه میزان این اولویتها به واقعیت بازار در طولانی مدت نزدیکتر باشد، به همان اندازه اطمینان سرمایهگذاران نسبت به بورس بیشتر شده و رغبت آنها نیز برای سرمایه گذاری افزایش خواهد یافت(آل- تامیمی[۳]، ۲۰۰۶). طی سالهای اخیر اقدامات مناسبی جهت پیشرفت، توسعه و افزایش شفافیت بورس اوراق بهادار تهران انجام گرفته است که توانسته است تا حدی، منجر به بهبود فرهنگ سهامداری مردم شود. همچنین تعیین دلایل اولویت یک سرمایه گذاری میتواند تاثیر دوچندانی بر شناسایی محدودیتهای موجود و اصلاح مسیر آتی توسعه بورس اوراق بهادار داشته باشد. این پژوهش بر آن است تا با شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر تصمیم گیری سهامداران در خرید سهام عادی، گامی در جهت بهبود انگیزاننده های خرید سهام بردارد.
۱-۲- اهمیت موضوع (تعریف مساله ، هدف از اجراء و کاربرد نتایج تحقیق)
بر طبق تحقیقات به عمل آمده حدود ۴۱ درصد از مردم کشورهای پیشرفته، سرمایه گذاری مستقیم در سهام دارند و مالکیت مستقیم سهام ۲۰ درصد و به شکل غیرمستقیم ۳۴ درصد کل سرمایه گذاریها در جهان را در برمیگیرد (کلارک-مورفی، سوتر[۴]، ۲۰۰۴). گرچه این آمار در ایران کمتر از ۲۰ درصد است ولی این روند رو به افزایش است و زمانی که سرمایه گذاری در صندوقهای قرضالحسنه را نیز در نظر بگیریم با عدد ۵۴ درصد مواجه خواهیم شد (ساعدی و مختاریان، ۱۳۸۸). امروزه سرمایهگذاران برای انتخاب سرمایه گذاری دامنه بسیار وسیعی دارند، اما تا به حال پژوهشهای محدودی در خصوص روش انتخاب از بین سرمایهگذاریهای مختلف انجام گرفته است. تصمیمات مالی مردم روز به روز پیچیدهتر و پرمخاطرهتر میشود در حالی که نتایج این تصمیمات بر شیوه زندگی مردم بسیار موثر است(سالتانا،[۵]۲۰۱۰). بیشتر نظریه های مالی فرض می کنند که سرمایهگذاران منطقاً به افزایش سرمایه خود میاندیشند و به نشانه های مالی توجه می کنند. سرمایهگذاران هنگام انتخاب سرمایه گذاری به طور اولیه ریسک و بازده آن را با سرمایهگذاریهای بالقوه دیگری که میتوانند انجام دهند، مقایسه میکنند. ضمن اینکه سطح ریسکی که سرمایهگذاران حاضر به تحمل آن هستند بستگی به خصوصیات و ویژگیهای روانی آنها دارد(مریکاس و همکاران[۶]، ۲۰۰۴). به هرحال یک سرمایهگذار منطقی در صورت تشابه ریسک دو سرمایه گذاری، سرمایه گذاری با ریسک کمتر را انتخاب نخواهد کرد. بیشتر پژوهشهای اخیر در مورد روانشناسی مالی بیان کردهاند که تصمیمات سرمایهگذاران ممکن است تحت تاثیر عوامل رفتاری داخلی از قبیل خودشناسی و عوامل رفتاری خارجی مانند نحوه انتخاب یک سرمایه گذاری قرار گیرد(لی و همکاران[۷]، ۲۰۰۸). اصولاً سرمایهگذاران باید بررسیهای وسیعی در موقع خرید یا فروش سهام عادی انجام دهند. زیرا آنها نقدترین دارایی خود را به سهام تبدیل میکنند و در صورت عدم توجه به مواردی خاص، نتایج مطلوبی از آن سرمایه گذاری دریافت نخواهند کرد. از همین رو این تحقیق بر آن است تا درجه اهمیّت عوامل مذکور از قبیل عوامل روانی بازار، اقتصادی، سیاسی و غیره را مشخص کند تا از یک سو به سرمایهگذاران نوپا کمک نماید تا بر اساس شاخصهایی که سرمایهگذاران باتجربه از آن استفاده میکنند، تصمیمگیری نمایند و از سوی دیگر در مقابل عوامل روانی بازار همچون شایعات بازار که منجر به نوسانات کوتاه مدت میشود، عکس العمل مناسبی نشان دهند.
۱-۳- اهداف پژوهش
اهداف این تحقیق را میتوان در دو بعد کلی و اختصاصی مورد بررسی قرار داد. اهدف این پایان نامه به صورت کلی عبارت است از:
