دو، قواعد و نحوه عمل حسابداری، اساساً دارای عدم تقارن است . باید توجه داشت که سودها و زیان های اقتصادی مشتمل بر تغییرات موجود در جریان های نقدی آتی مورد انتظار(طبق تعریف تحقق نیافته) است. یک مثال از اقلا تعهدی غیرمتقارن، قاعده اقل بهای تمام شده و قیمت بازار برای موجودی هاست که در آن زیان های اقتصادی ناشی از کاهش ارزش بازار موجودی هارا شناسایی می شود، ولی سودهای عملیاتی تحقق نیافته شناسایی نمی شود. حسابداری سود و زیان دارایی های ثابت نیز غیرمتقارن است، که در استاندارد کاهش ارزش دارایی ها در امثر کشورها(استانداردهای دارایی های ثابت مشهود،شماره ۱۱، دارایی های نامشخود، شماره۱۷، در ایران) ارائه شده است. برخلاف آن، در آمریکا تجدید ارزیابی مثبت تاز زمان تأسیس بورس اوراق بهادار در سال ۱۹۳۴ اعمال نشده بود. در ایران، اگرچه تجدید ارزیابی مثبت در ترازنامه قابل شناسایی است، سودهای ناشی از تجدید ارزیابی، مانند زیان، در صورت سود و زیانارائه نمی شود. در کل می توان گفت که عدم تقارن زمانی یک ویژگی اساسی نحوه عمل حسابداری است.
سه، در حسابداری شواهدی که حاکی از شناسایی به موقع سود باشد، اهمیت چندانی ندارد. باسو(۱۹۹۷)، شناسایی زیان دلیل اصلی به موقع بودن سود در آمریکا است. در حسابداری، مطابقت عدم تقدم زمانی در شناسایی سود یا زیان عملیاتی با عدم تقارن در رویکرد ارزش اطلاعات مشکل است.
۲-۶- روش های مختلف اندازه گیری محافظه کاری
محققان از پنج معیار برای اندازه گیری محافظه کاری استفاده میکنند :
۱٫معیارهای مبتنی بر اقلام تعهدی گیولی و هاین
۲٫معیارهای مبتنی بر اقلام تعهدی شیواکومار
۳٫معیارهای مبتنی بر ارزش بازار
۴٫معیارهای رابطه بازدهی سود و سهام( عدم تارن زمانی در شناسایی سود و زیان)
۵٫روش پنمن و ژانگ در اندازه گیری محافظه کاری
هر پنج محافظه کاری برتأثیر نامتقارن محافظه کاری نسبت به شناسایی سودها و زیان ها و در نهایت بر اعداد حسابداری گزارش شده، مخصوصاً خالص دارایی ها، سود و اقلام تعهدی تأکید دارند.
معیار محافظه کاری مبتنی بر اقلام تعهدی گیولی و هاین
یکی از تعاریف دقیق محافظه کاری عبارت است از ” انتخاب معیاری از بین رویه های حسابداری که از طریق شناسایی کندتر درآمدها، سریع تر هزینه ها، و کمتر ارزیابی نمودن دارایی ها، و بیشتر ارزیابی نمودن بدیهی منجر به حداقل سود انباشته گزارش شده توسط شرکت گردد”. این تعریف به خوبی بُعد چند دوره ای بودن انتخاب های حسابداری را در نظر گرفته و چندین معیار تجربی برای اندازه گیری میزان محافظه کاری به دست میدهد.
یکی از این معیارها، علامت و مقدار اقلام تعهدی تجمیعی طی زمان است. اقلا تعهدی در دوره های بعد معکوس میشوند. انتظار می رود در دوره های متعاقب دوره هایی که سود خالص بیش از وجه نقد عملیاتی است، از اقلام تعهدی منفی استفاده شود؛ و در دوره هایی که سود خالص کمتر از وجه نقد عملیاتی است، انتظار می رود دوره های بعدی با اقلام تعهدی مثبت همراه باشند. برای شرکت های در وضعیت با ثبات و بدون رشد، انتظار می رود سود خالص قبل از استهلاک در بلند مدت با وجه نقد حال از عملیات همگرا باشد(گیولی و هاین،۲۰۰۰).
یکی از معیارهای اندازه گیری محافظه کاری، علامت ومقدار اقلام تعهدی انباشته طی زمان است . رفتار نامتقارن محافظه کاری نسبت به سودها و زیان ها، باعث ایجاد عدم تقارن در اقلام تعهدی می شود. زیان ها کاملاً شناسایی میشوند ولی سودها معوق میشوند. و این منجر به منفی شدن اقلام تعهدی شده و در نتیجه اقلام تعهدی انباشته کمتر از واقه ارائه میگردند(واتس،۲۰۰۳). بنبراین، وجود مستمر اقلام تعهدی منفی در طی یک دوره زمانی بلند مدت در شرکت ها، معیاری از محافظه کاری به شمار می رود؛ یعنی هرچه میانگین اقلام تعهدی طی دوره مربوطه منفی وبیشتر باشد، محافظه کاری بیشتر خواهد بود. در عین حال، نرخ انباشتگی خالص اقلام تعهدی منفی نشانگر تغییر درجه محافظه کاری در طول زمان میباشد(گیولی و هاین،۲۰۰۰). گیولی و هاین اولین بار در سال ۲۰۰۰ این معیار را معرفی و ارائه و محافظه کاری را از طریق مدل زیر اندازه گیری کردند :
سود ویژه قبل از اقلام غیرمترقبه منهای جریان عملیاتی به علاوه هزینه استهلاک، همگن شده از طریق تقسیم بر دارایی های اول دوره ضربدر(۱-).
مقادیر بیشتر محافظه کاری محاسبه شده با این معیار، بیانگر بالاتر بودن محافظه کاری است.
۲-۶-۱- معیار محافظه کاری مبتنی بر اقلام تعهدی بال و شیواکومار
بال و شیواکومار در سال ۲۰۰۵ میلادی، روش دیگری با بهره گرفتن از اقلام تعهدی برای اندازه گیری محافظه کاری ارائه کردند. در دوره هایی که جریان های نقدی عملیاتی بسیار پایین یا منفی است، همبستگی مستقیم بین جریان های نقدی و اقلام تعهدی بزرگ تر خواهد بود. زیرا در این دوره ها زیان های اقتصادی (از جمله بازده منفی سهام) به طور همزمان در جریان های نقدی و اقلام تعهدی تحقق نیافته، منعکس شده اند. با بهره گرفتن از رابطه رگرسیونی زیر بین اقلام تعهدی و جریان های نقدی آن ها دریافتند که در صورت وجود زیان های عملیاتی ارتباط اقلام تعهدی و جریان های نقدی قوی تر است واین معیاری از رفتار محافظه کارانه میباشد.
ACCD=b0+ b1*DCFi,t+b2*CFi,t+b3*DCFi,t*CFi,t+εi,t
در این مدلD، کل اقلام تعهدی،CFi,t ، جریان های نقدی عملیاتی، DCFi,t ، متغیر مجازی است. در صورت منفی بودن جریان نقد عملیاتی، برابر با یک و در غیر این صورت برابر با صفر میباشد.
در این رابطه،b2، همبستگی بین اقلام تعهدی و جریان های نقدی در هنگام وجود اخبار خوب وb2+b3همبستگی بین اقلام تعهدی و جریان های نقدی در هنگام وجود اخبار بد را اندازه گیری میکند. محافظه کاری به این معنی است که در هنگام وجود جریان های نقدی منفی، اقلام تعهدی نیز به دلیل شناسایی سریع تر زیان های تحقق نیافته، با احتمال بیشتری منفی هستند، در حالی که این رابطه در هنگام وجود جریان های نقدی مثبت وجود ندارد. هرچه b3 بزرگتر باشد، رفتار نامتقارن در قبال سود وزیان های اقتصادی( اخبار خوب و بد) بیشتر و در نتیجه محافظه کاری بیشتر خواهد بود. از مزایای این مدل این است که برای اندازه گیری محافظه کاری بر بازده بازار متکی نمی باشد(بال و شیواکومار،۲۰۰۵).