در پژوهش حاضر از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی بهره گرفته شده است. در بخش آمار توصیفی از شاخص هایی همچون میانگین، انحراف استاندارد، جهت نشان دادن وضعیت داده ها استفاده شده است. در بخش آماراستنباطی این مطالعه، روش مدل یابی معادلات ساختاری[۱۸۸] برای بررسی روابط بین متغیرها و ارائه مدل ساختاری به کار گرفته شده است. با توجه به اینکه در مدل یابی معادلات ساختاری برای دست یابی به همانندی و کاهش راه حلهای نامناسب، مرجح است حداقل از ۳ یا ۴ شاخص برای هر سازه مکنون استفاده شود (هال، اسنل، و فوست، ۱۹۹۹؛ هومن، ۱۳۸۵؛ به نقل از وثوقی، بخشی پور، هاشمی، فتح الهی، ۱۳۹۱) و از آنجا که از گویه های هر پرسشنامه بهعنوان نشانگرهای آن سازه استفاده شده است، با توجه به زیاد بودن تعداد گویه های هر رویه، روش تحلیل عاملی اکتشافی بهکار رفت تا گویه هایی که بیشترین بارعاملی را به دست آوردند به عنوان نشانگرهای هر رویه انتخاب شوند. گفتنی است برای همه سازه ها روش عاملیابی محورهای اصلی ([۱۸۹]PAF) و چرخش مایل کمینه مستقیم[۱۹۰] بهکار رفت. در پژوهش حاضر از رویکرد دو مرحله ای توصیه شده توسط (آندرسون و گربینگ[۱۹۱]، ۱۹۸۸؛ به نقل از محمد خانی، ۱۳۸۶) برای ارزیابی مدل ها استفاده گردید : در گام اول از روش تحلیل عاملی تاییدی[۱۹۲] برای ارزیابی برازندگی مدل های اندازه گیری[۱۹۳] متغیرهای مکنون استفاده شد. به عبارت دیگر، در این گام به بررسی این موضوع پرداخته شد که آیا اندازه های مشاهده پذیر به خوبی و درستی سازههای مکنون را اندازه گیری می نمایند. در گام دوم از روش مدل یابی معادلات ساختاری برای ارزیابی مدل ساختاری استفاده شد. در پژوهش حاضر از چند شاخص برای ارزشیابی و مقا یسهی مدل اندازه گیری و مدل ساختاری استفاده شده است : ۱)مجذور کای[۱۹۴] ۲)نسبت مجذور کا به درجه ی آزادی[۱۹۵] ۳)شاخص نیکویی برازش([۱۹۶]GFI) (جورسکا[۱۹۷]، و سوربن[۱۹۸]، ۱۹۸۱) (۴) شاخص [۱۹۹]NNFI 5) شاخص برازندگی تطبیقی ([۲۰۰]CFI) (6)شاخص برازندگی افزایشی (IFI[201]) و (۷) ریشه ی خطای میانگین مجذورات تقریب ([۲۰۲]RMSEA).
فصل چهارم
یافته های پژوهش
۱-۴ مقدمه
در این فصل داده های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند، ابتدا به بررسی داده های توصیفی پرداخته شده است و سپس داده های استنباطی یعنی تجزیه و تحلیل فرضیهها و سوالات مورد بررسی قرار گرفته اند.
۲-۴ یا فته های توصیفی
برای بررسی و توصیف داده های به دست آمده از نمونه ی مورد مطالعه، از شاخص های مرکزی و پراکندگی (میانگین و انحراف معیار) استفاده شد تا ازچگونگی پراکندگی نمرات به دست آمده از متغیرهای مورد مطالعه اطلاعات لازم کسب شود. این داده ها در جدول ۱-۴ و ۲-۴ درج شده است.
جدول ۱-۴ : شاخص های مرکزی و پراکندگی متغیر های پیش بین
مندرجات جدول ۱-۴ نشان میدهد که از بین متغیرهای پیش بین، متغیر خویشتن داری دارای بیشترین میزان میانگین و متغیر نظم دارای کمترین میانگین میباشد. بالاترین انحراف معیار در نمونه ی مورد مطالعه مربوط به متغیر باز بودن به احساسات و کمترین انحراف معیار مربوط به متغیر نظم میباشد.
جدول ۲-۴ : شاخص های مرکزی و پراکندگی متغیرهای ملاک
مندرجات جدول ۲-۴ نشان میدهد که متغیرهای احتکار و نظم/تقارن در نمونه ی مورد مطالعه نسبت به دیگر متغیرها به ترتیب دارای بیشترین میزان میانگین و انحراف معیار و همچنین متغیرهای نظم/تقارن و شستشو/آلودگی به ترتیب دارای کمترین میزان میانگین و انحراف معیار میباشند.
۳-۴ یافته های استنباطی
در پژوهش حاضر برای تجزیه و تحلیل فرضیهها و بررسی روابط بین متغیرها از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. در ذیل ابتدا مدل های اندازه گیری ابعاد شخصیت و زیرگونههای وسواسی توضیح داده می شود، سپس شاخص های برازندگی مدل ساختاری پژوهش حاضر مورد بحث قرار میگیرد، و نهایتاًً بر اساس مدل ساختاری، فرضیه های پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند.
یافته ها
مدل اندازه گیری : تحلیل عاملی تاییدی
مدل اندازه گیری مدل چهار عاملی زیرگونههای اختلال وسواسی-جبری: تحلیل عامل تاییدی در مورد چهار زیرگونههای اختلال وسواس-جبری اجرا شد. مدل ارزیابی شده شامل چهار متغیر مکنون (۱) شستشو/آلودگی (۲) احتکار (۳) افکار وسواسی (۴) نظم/تقارن بود.
تحلیل عاملی تاییدی صورت گرفته از روایی تمییزی مدل چهار عاملی زیرگونههای وسواسی- جبری (آلودگی/شستشو، احتکار، افکار وسواسی و نظم/ تقارن) حمایت میکند. هرکدام از متغیر های مکنون آلودگی/شستشو، احتکار، افکار وسواسی، و نظم/ تقارن با سه شاخص (نشانگر) اندازه گیری شدند. بارهای عاملی (برآوردهای استاندارد[۲۰۳]) متغیرهای اندازه گیری برای عامل مکنون آلودگی/شستشو بین ۵۵/۰ تا ۶۴/۰، برای عامل مکنون احتکار بین ۵۰/۰ تا ۶۱/۰، برای عامل مکنون افکار وسواسی بین ۶۸/۰ تا ۸۱/۰، برای عامل مکنون نظم/ تقارن ۵۰/۰ تا ۶۴/۰، میباشد. بار عاملی همه ی نشانگرهای متغیرهای مکنون در سطح ۰۱/۰ معنادار میباشد. این امر نشان دهنده ی روایی همگرای نشانگرها و روایی مدل چهار عاملی زیرگونههای اختلال وسواسی جبری میباشد. با توجه به شاخص های ارزیابی برازندگی مدل اندازه گیری (نگاه کنید به جدول ۳-۴)، می توان گفت مدل چهار عاملی زیرگونههای اختلال وسواسی-جبری از برازش خوبی برخوردار است.
جدول ۳-۴ : شاخص های برازندگی مدل اندازه گیری مدل ۴ عاملی زیرگونههای اختلال وسواسی-جبری
شاخص ها
X2
Df
CFI
NNFI
RMSEA
GFI
IFI
مدل ۴ عاملی
۹۲/۱۲۳
۴۸
۹۲/۰
۹۱/۰
۰۵/۰
۹۵/۰
۹۲/۰