۵۳۴/۰
همان طور که نتایج جدول (۴-۶) نشان می دهد بین گروه ها در سطح ۰۱/۰>P تفاوت معنی دار وجود دارد و با توجه به این که میانگین نمره عزت نفس در دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان بیشتر است لذا این تفاوت به نفع دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی می باشد. یعنی عزت نفس دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان بالاتر است.
فرضیه چهارم: بین اضطراب امتحان دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی و دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان تفاوت وجود دارد.
جدول (۴-۷): تحلیل واریانس چند متغییری (مانوا) نمره اضطراب امتحان در گروه های مورد مطالعه
منبع | مجموع مجذورات | درجه آزادی | مجذور میانگین | F | سطح معنی داری | مقدار اتا | توان آماری |
گروه | ۶۰۰/۳۴۵ | ۱ | ۶۰۰/۳۴۵ | ۸۷۴/۲۷ | ۰۰۱/۰ | ۳۲۵/۰ | ۹۹۹/۰ |
همان طور که نتایج جدول (۴-۷) نشان می دهد، بین گروه ها در سطح ۰۱/۰>P تفاوت معنی دار وجود دارد و با توجه به این که میانگین نمره اضطراب امتحان در دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان کمتر است لذا این تفاوت به نفع دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی می باشد. یعنی اضطراب امتحان دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان پایین تر است.
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
در این فصل در مورد یافته های تحقیق جدا گانه بحث شده است. این مباحث در مورد یافته های مربوط به مقایسه خودپنداره، خود کارآمدی تحصیلی، عزت نفس و اضطراب امتحان بین دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی و دانش آموزان مدرسه تیزهوشان دخترانه مقطع دبیرستان برای بررسی اثر ماهی بزرگ در حوض کوچک می باشد. که در ادامه، این یافته ها با نتایج قبلی مقایسه می گردد. در پایان فصل نیز به کاربردهای عملی یافته های این مطالعه پرداخته و جهت انجام تحقیقات بعدی پیشنهاداتی ارائه می گردد.
خلاصه تحقیق
هدف کلی این تحقیق بررسی و مقایسه خودپنداره، خود کارآمدی تحصیلی، عزت نفس و اضطراب امتحان بین دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی و دانش آموزان مدرسه تیزهوشان دخترانه مقطع دبیرستان برای بررسی اثر ماهی بزرگ در حوض کوچک می باشد.
در این پژوهش از روش علی-مقایسه ای استفاده شده است. جامعه آماری در پژوهش حاضر دانش آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی ۹۰-۹۱ بودند. در این پژوهش تعداد ۶۰ نفر با روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای از مدارس متوسطه عادی و تیزهوشان شهر اصفهان انتخاب ومورد بررسی قرار گرفتند. پنج مدرسه عادی از پنج ناحیه ی شهر اصفهان و مدرسه ی تیز هوشان انتخاب شد و از بین این دو مدرسه ۶۰ نفر دانش آموز (۳۰ نفر تیزهوش مدارس عادی و ۳۰ نفر تیزهوش مدارس تیزهوشان) به تصادف انتخاب شدند.
پرسش نامه های استفاده شده در این تحقیق عبارت بودند از: خود پنداره تحصیلی، پرسش نامه ی خود کارآمدی تحصیلی، عزت نفس و اضطراب امتحان که مورد استفاده قرار گرفت. در این پژوهش از تست هوش ماتریس های پیشرونده ریون پیشرفته برای سنجش هوش بهر دانش آموزان عادی جهت به دست آوردن حجم نمونه دانش آموزان تیز هوش مدارس عادی استفاده شد. پرسش نامه خودپنداره تحصیلی کانر برای سنجش خود پنداره تحصیلی دانش آموزان مورد استفاده قرارگرفت. این آزمون توسط پژوهش گر ترجمه شد، و روایی آن از روش همسانی درونی ۱۸/۰ r=، و پایایی آزمون به روش آلفای کرونباخ ۸۳/۰ به دست آمد. پرسش نامه خود کارآمدی تحصیلی وود و لوک جهت سنجش خود کارآمدی تحصیلی دو گروه از آزمودنی ها استفاده شد، پایایی این آزمون ۸۰/۰ و روایی این پرسش نامه با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ ۸۹/۰ و از روایی وابسته به محتوا به این منظور که در هر بعد همبستگی سوالات ابعاد با نمره کل محاسبه شد. پرسش نامه عزت نفس رزنبرگ برای بررسی میزان عزت نفس آزمودنی ها در این پژوهش به کار گرفته شد. پایایی این آزمون توسط صادقی هم در مطالعه مقدماتی و هم در مطالعه نهایی محاسبه شد و به ترتیب ۷۶/۰ و ۷۱/۰ به دست آمده است. رجبی و بهلول ضریب پایایی این پزسش نامه را در نوجوانان و جوانان ایرانی ۸۴/۰ گزارش داده اند. و هم چنین همسانی درونی این آزمون از ۷۲/۰ تا ۸۷/۰ به دست آمده است.
آزمون اضطراب امتحان ابوالقاسمی و همکارانش در سال ۱۳۷۵ ساخته و هنجاریابی شد. همسانی درونی این آزمون در دو نوبت اجرا و برای کل آزمودنی های، آزمودنی های دختر و پسر اجرا شد و به ترتیب (۷۷/۰ r=)، (۸۸/۰(r= و (۶۸/۰r=) به دست آمده است.
مقایسه خودپنداره، خود کارآمدی تحصیلی، عزت نفس و اضطراب امتحان بین دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی و دانش آموزان مدرسه تیزهوشان دخترانه پرسشنامه ها توزیع و اطلاعات لازم جمع آوری شد. در بخش آمار استنباطی فرضیه ها با بهره گرفتن از تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، و نتایج زیر به دست آمد.
بحث و بررسی
هدف کلی این تحقیق مقایسه خودپنداره، خود کارآمدی تحصیلی، عزت نفس و اضطراب امتحان بین دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی و دانش آموزان مدرسه تیزهوشان دخترانه می باشد.
بحث و تبیین نتایج
بر پایه ی یافته های این پژوهش می توان این نتیجه گیری را مطرح کرد که دانش آموزان مدرسه تیزهوشان در مشخصه هایی نظیر خودپنداره تحصیلی، خود کارآمدی تحصیلی و عزت نفس از هم تایان خود در مدارس عادی در سطح پایین تر و در اضطراب امتحان در سطح بالاتری هستند. دلایل نظری چندی می تواند عامل این تفاوت ها باشد.
فرضیه اول: بین خودپنداره تحصیلی دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی و دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان تفاوت وجود دارد.
همان طور که نتایج جدول (۴-۴) نشان می دهد بین گروه ها در سطح ۰۱/۰>P تفاوت معنی دار وجود دارد و با توجه به این که میانگین نمره خودپنداره در دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان بیشتر است لذا این تفاوت به نفع دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی می باشد. یعنی خودپنداره دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان بالاتر است، طبق نتیجه به دست آمده از این آزمون اثر ماهی بزرگ در حوض کوچک تایید می شود.
نتایج تحقیق مارش (۱۹۹۸) نشان داده که دانش آموزانی که در مدرسه سطح بالا تحصیل می کنند خودپنداره تحصیلی پایین تری نسبت به دانش آموزان مدارس عادی دارند، نتایج به دست آمده از این پژوهش با پژوهش حاضر همسو است، هم چنین نتایج پژوهش با نتایج به دست آمده در تحقیق زدنر و اسکلر (۱۹۹۸) که نشان داده دانش آموزان با استعداد که در مدارس عادی تحصیل می کنند خود پنداره تحصیلی بالاتری نسبت به هم تایان خود که در مدارس ویژه شرکت می کنند، دارند همسو است. با نتایج تحقیق آقاجانی، نریمانی، آسیایی (۱۳۹۰) نشان داد که خودپنداره دانش آموزان دختر تیزهوش از دانش آموزان دختر عادی به طور معنی داری بیشتر است. هم چنین میانگین خودپنداره دانشآموزان پسر تیزهوش از دانشآموزان پسر عادی به طور معنی داری بالاتر است. نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر با نتایج به دست آمده از تحقیق آقاجانی و همکاران (۱۳۹۰) همسو نیست. در بیان این ناهمخوانی شاید بتوان چنین گفت که جامعه مطرح در دو تحقیق مورد نظر یکسان نبوده است.
تبیین در حوزه ی تفاوت خود پنداره دانش آموزان تیز هوش مدارس عادی و تیز هوشان و بالاتر بودن خود پنداره تحصیلی دانش آموزان تیز هوش مدارس عادی می توان گفت، که بر چسب تیز هوش
ی علاوه بر خود فرد، انتظارات و خواست های متعددی را از جانب محیط اطراف برای افراد پدید می آورد. این انتظارات مبتنی بر تصورات، برنامه ها و اهداف گوناگونی است که نزدیکان (به ویژه والدین) و مربیان (معلمان و دبیران) برای افراد تیز هوش دارند. همین امر تا اندازه ای می تواند در مواردی باعث تحمیل نظرات، ایده ها و برنامه های دیگران به افراد تیز هوش شود. طبیعی است که وقتی دانش آموزی به یک مدرسه تیز هوشان می رود تا اندازه ای لاجرم به دلایل شرایط رقابتی حاکم بر فضای این مدارس به دلیل حضور هم تایان تیز هوش فرد دچار مشکلاتی می شود. خود پنداره تحصیلی مفهومی است که دانش آموز با مقایسه خود با دیگر دانش آموزان به دست می آورد به همین دلیل می توان گفت که دانش آموزی که در مدرسه ی ویژه مشغول تحصیل است خود را با هم شاگردی های مقایسه می کند که از لحاظ توانایی با او برابری و گاهی بالاتر از او عمل می کنند، و اما دانش آموز تیز هوشی که ترجیح می دهد در مدارس عادی شرکت کند با دانش آموزانی هم کلاس می شود که از نظر هوش و استعداد به مراتب در رتبه های پایین تر از او قرار دارند و این دانش آموز با مقایسه خود با دیگر هم کلاسی ها خود پنداره تحصیلی بالاتری را تجربه خواهد کرد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که خود پنداره تحصیلی دانش آموزان تیز هوش مدارس عادی از تیز هوشان مدرسه تیز هوشان بالاتر است، که این نتیجه “اثر ماهی بزرگ در حوض کوچک” را تایید می کند.
در تبیین دیگر می توان گفت، در مدارس تیزهوشان دانش آموزان تجارب شکست را بیش از هم تایان خود در مدارس عادی تجربه می کنند، که در نتیجه خود پنداره تحصیلی آنان کاهش می یابد. در مدارس عادی دانش آموزان با ضرایب هوشی مختلف در مدرسه حضور دارند و در این میان دانش آموزان تیزهوش توجه بیشتری را به خود جلب کرده و تحسین معلمان را به خود معطوف می کنند، که این احساس لیاقت و شایستگی سبب بالا رفتن خود پنداره تحصیلی آنان می شود.
فرضیه دوم: بین خودکار آمدی تحصیلی دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی و دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان تفاوت وجود دارد.
همان طور که نتایج جدول (۴-۵) نشان می دهد بین گروه ها در سطح ۰۱/۰>P تفاوت معنی دار وجود دارد و با توجه به این که میانگین نمره خود کارآمدی در دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان بیشتر است لذا این تفاوت به نفع دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی می باشد. یعنی خود کارآمدی دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان بالاتر است.
خود کارآمدی یکی از مؤلفه های هوش هیجانی است، خلیلی آذر (۱۳۸۷) نشان داد بین خود کارآمدی تحصیلی دانش آموزان عادی و تیزهوش تفاوت معنی داری وجود ندارد که با نتایج به دست آمده در تحقیق حاضر همسو نیست.
خود کارآمدی تحصیلی به باورهای دانش آموزان اشاره دارد که می توانند وظایف محوله تحصیلی را در سطوح مشخص شده با موفقیت انجام دهند، که در این پژوهش در دانش آموزان تیز هوش مدارس عادی بالاتر است در تبیین این فرض می توان چنین گفت که برنامه های فشرده که جهت ارتقای سطح علمی این دانش آموزان و پاسخ به نیازهای آموزشی آن ها در نظر گرفته شده است، باعث می شود که این وظایف و تکالیف بر اثر فشار این برنامه ها، دانش آموز تیز هوش مدرسه تیز هوشان از خود کارآمدی تحصیلی پایین تری نسبت به هم تایان خود در مدارس عادی برخوردار باشند.
هم چنین در تبیین این نتیجه می توان گفت: تحقیقات زیادی نشان داده اند که خود کارآمدی برانگیزش، یادگیری وپیشرفت تحصیلی تاثیرمی گذارد(پاجارس[۲۱۰]، ۱۹۹۶). دانش آموزانی که در یادگیری وانجام تکلیف ، احساس کارآمدی دارند، در مقایسه با دانش آموزانی که نسبت به قابلیت های یادگیری خودشک و تردید دارند، درسطح بالاتری پیشرفت می کنند، آماده ترهستند، باجدیت بیشتری فعالیت می کنند واستقامت بیشتری نیز دارند، در مدرسه تیز هوشان که دانش آموزان رقابت تنگاتنگی با دیگر افراد برای انجام تکالیف و یادگیری مطالب دارند خود کارآمدی شاگردان لاجرم پایین تر خواهد بود و در عوض در مدارس عادی که دانش آموز تیز هوش در مقایسه با دیگران خود را کم رقیب احساس می کند، به طور اثر گذارتری تکالیف محوله را انجام می دهد و از خود کارآمدی بالاتری بهرمند می شود.
در تبیین دیگری می توان بیان داشت که در مدارس ویژه با وجود استعداد و قابلیتهای بالای افراد، دانش آموزان درباره توانایی های خود فضاوت های نا عادلانه ای دارند، در حالیکه در مدارس عادی به دلیل کنار هم قرار گرفتن دانش آموزان عادی و با استعداد، این دانش آموزان خود را قادر به انجام تکالیف محوله دانسته و در نتیجه با قضاوت عادلانه و صحیح در مورد سطح توانایی خود، خودکارآمدی بالاتری را کسب می کنند.
فرضیه سوم: بین عزت نفس دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی و دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان تفاوت وجود دارد.
همان طور که نتایج جدول (۴-۶) نشان می دهد بین گروه ها در سطح ۰۱/۰>P تفاوت معنی دار وجود دارد و با توجه به این که میانگین نمره عزت نفس در دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیز
هوشان بیشتر است لذا این تفاوت به نفع دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی می باشد. یعنی عزت نفس دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان بالاتر است.
نتایج به دست آمده در پژوهش غباری بناب و حجازی (۱۳۸۵) که با مقایسه رابطه جرئت ورزی و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان عادی و تیز هوش بیان داشتند که تیز هوشان در هر سه متغییر بر دانش آموزان عادی برتری دارند، با نتایج به دست آمده در این تحقیق همسو نیست. می توان گفت که دلیل این همسو نبودن مقاسه نکردن دانش آموزان تیز هوش با هم تایان تیزهوش آنان در محیط های متفاوت بوده است و یکسان نبودن جامعه آماری این دو پژوهش بوده است.
در تبیین و تحلیل این فرضیه می توان بیان داشت که دانش آموزانی که از عزت نفس بیشتری برخوردارند، به توانایی های خود اطمینان دارند و برای رسیدن به موفقیت حداکثر تلاش خود را به کار می گیرند و سپس با اسناد این موفقیت به قابلیت های خویش بر عزت نفس خود می افزایند. اما دانش آموزانی که عزت نفس کمتری دارند، انتظار بسیار کمی برای موفقیت دارند و به همین خاطر کمتر از توانایی خود، تلاش می کنند همین امر از احتمال موفقیت فرد می کاهد و در نتیجه شکست می خورد، و شکست خود را حاصل ناتوانی و بی کفایتی خود قلمداد کرده و از این طریق سطوح عزت نفس کاهش می یابد، دانش آموزانی که در مدارس ویژه شرکت دارند به علت وجود تعداد زیادی از افراد با استعداد و نابغه عزت نفس شان دست خوش تغییر می شود و با وجود تعدد افراد ممتاز در یک محیط، دانش آموزان تا اندازه ای اعتماد به نفس خود را از دست داده و در نتیجه عزت نفس پایین تری را نسبت به تیزهوشانی دارند که در محیط های کوچک تر و در کنار افراد عادی تحصیل می کنند، تجربه می کنند.
عزت نفس از مفاهیمی است که بسیار مورد توجه محققین و تحقیقات زیادی را به خود اختصاص داده است، زیرا عزت نفس یکی از مهمترین نیازهای روانی انسان به شمار می رود و اهمیت آن در تیزهوشان نیز از حساسیت ویژه ای برخوردار است. در تبیین دیگر می توان گفت که مدرسه یکی از مهمترین عوامل در رشد و توسعه عزت نفس است، که مدارس تیز هوشان به دلیل گرد آوری کردن تعداد زیادی از افراد با هوش در یک محیط، سبب می شود که دانش آموز با مقایسه کردن سطح دانسته های خود با دیگران به تدریج احساس عدم شایستگی و اطمینان کرده وعزت نفس خود را از دست بدهد.
فرضیه چهارم: بین اضطراب امتحان دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی و دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان تفاوت وجود دارد.
همان طور که نتایج جدول (۴-۷) نشان می دهد بین گروه ها در سطح ۰۱/۰>P تفاوت معنی دار وجود دارد و با توجه به این که میانگین نمره اضطراب امتحان در دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان کمتر است لذا این تفاوت به نفع دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی می باشد. یعنی اضطراب امتحان دانش آموزان تیزهوش مدارس عادی از دانش آموزان تیزهوش مدرسه تیزهوشان پایین تر است.