مزایای سهام جایزه از طریق فرمول زیر محاسبه می‌گردد:
(۲-۲)
حق تقدم افزایش سرمایه از راه های مختلف می‌تواند محقق شود. اهم موارد مربوط به افزایش سرمایه عبارتند از:
۱٫ از محل مطالبات حاصل شده سهام‌داران قبل مربوط به سود سهام شرکت
۲٫ از محل آورده های نقدی سهام‌داران قبلی
۳٫ از محل اندوخته ها و سود تقسیم شده سال‌های قبل و ترکیبی از سه روش ذکر شده
اکثر شرکت ها در مواقع احتیاج به پول بیشتر یا بالا بودن قدرت وام گیری، اقدام به افزایش سرمایه می نمایند. چون طبق قانون تجارت حق تقدم سهام‌داران قبلی می بایست محفوظ بماند. بنابرین اکثر افزایش سرمایه توسط سهام‌داران قبلی تأمین می‌گردد. افزایش سرمایه در صورتی که از محل اندوخته ها باشد، جنبه سود سهمی پیدا می‌کند و چنانچه از طریق مطالبات و آورده نقدی سهام‌داران باشد، حق تقدم منتشر می شود. مزایای حق تقدم از طریق فرمول زیر قابل محاسبه می‌باشد (سینایی، ۱۳۷۳).
(۲-۳)
تجزیه سهام[۲۸]
تجزیه سهام عبارت است از تغییر در تعداد سهام موجود نزد سهام‌داران که از طریق کاهش یا افزایش متناسب در ارزش اسمی سهام به وجود می‌آید و فقط ارزش اسمی و تعداد سهام موجود نزد سهام‌داران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در این روش مقدار حساب سهام عادی پرداخت شده و سود انباشته تغییر نمی کند. از آنجا که ارزش حقوق صاحبان سهام تغییر نمی کند، ارزش بازار سهام برای تطبیق با خرد کردن سهام، تغییر می‌کند.
برای محاسبه بازده مزایای ناشی از تجزیه سهام از فرمول زیر استفاده می شود (سینایی، ۱۳۷۳).
(۲-۴) P it × ( ۱- تعداد سهام جدید ) = D it (تجزیه سهام) بازده کل معیار مناسبی از بازده کل سهام عادی است و از طریق فرمول زیر محاسبه می‌گردد.
(۲-۵)
که در آن:
Dt: سود تقسیمی در طول دوره t (یک سال، یک ماه، فصل)،
P: تغییرات قیمت در طول دوره مشخص،
pb: قیمت خرید یا قیمت خرید اولیه.
بازده مورد انتظار با عدم اطمینان همراه است و احتمال دارد برآورده شود یا این که برآورده نشود. برای محاسبه بازده مورد انتظار یک اوراق بهادار، سرمایه گذار نیاز دارد بازده های محتمل اوراق بهادار، به اضافه احتمال وقوع هر یک از بازده های ممکن را برآورد کند. مجموع این احتمالات برابر است. با توجه به توزیع احتمالات بازده های بالقوه برای هر اوراق بهادار i بازده مورد انتظار E(Ri) را می توان به عنوان ارزش مورد انتظار توزیع احتمالات محاسبه نمود.
(۲-۶)
که در آن:
E(Ri): بازده مورد انتظار هر اوراق بهادار مانند i،
P(Xi): احتمال وقوع هر یک از نرخ های بازده بالقوه،
Pi: بازده های بالقوه برای اوراق بهادار،
n: تعداد بازده های بالقوه برای هر یک از اوراق بهادار (جونز، ۱۳۸۴).
سرمایه گذاری در بیش از یک نوع سهم (یک نوع دارایی مالی یا ورقه بهادار)، سبد سهام یا مجموعه سرمایه گذاری نام دارد. سرمایه گذاری در دارایی های مالی مختلف به منظور کاهش ریسک انجام می‌گیرد. در این صورت ریسک و بازده یک مجموعه، مساوی مجموع ریسک و بازده دارایی های منفرد تشکیل دهنده آن نیست. بازده مورد انتظار مجموعه سرمایه گذاری به صورتی ساده، میانگین موزون بازده تک تک دارایی های آن مجموعه می‌باشد. وزن هایی که برای میانگین مورد استفاده قرار می‌گیرد، نسبت هایی از وجوه قابل سرمایه گذاری است که در هر یک از اوراق بهادار سرمایه گذاری شده اند. وزن های ترکیب شده سبد سهام عبارت است از مجموع صد در صد کل وجوه قابل سرمایه گذاری.
بازده مورد انتظار به صورت زیر محاسبه می شود:
(۲-۷)
که در آن:
E (RP): بازده مورد انتظار سبد سهام،
Wi: سهم وجوه قابل سرمایه گذاری مربوط به اوراق بهادارi،
E (Ri): بازده مورد انتظار اوراق بهادار i.
توجه داشته باشید که علامتi دلالت بر یک اوراق بهادار خاص دارد و علامت p دلالت بر یک پرتفولیو دارد (همان منبع).
۲-۹ اندازه شرکت و اثر گذاری آن در عملکرد شرکت
اندازه، همانند تکنولوژی یکی از متغیرهای محتوایی است که در محدوده بین سازمان و محیط قرار دارد و از عوامل بیرونی سازمان جدا می شود و شکل دهنده متغیرهای ساختاری است. یکی از فاکتورهای درونی شرکت ها که بر ساختار مالی و بازده شرکت تأثیر دارد، اندازه شرکت می‌باشد.
اندازه شرکت و تأثیر آن بر ساختار مالی و بازده شرکت در سال های اخیر از سوی بسیاری از متخصصین، مورد توجه قرارگرفته است.
بررسی اندازه شرکت به این دلیل که شرکت های بزرگتر، دارای تنوع فعالیت بیشتری می‌باشند و از نظر بازار سرمایه از اعتبار بیشتری برخوردار هستند مهم می‌باشد. لذا شرکت بزرگتر، دسترسی بهتر و بیشتری به وجوه خارجی با بهره پایین را خواهد داشت. در صورتی که هر چه شرکت کوچکتر باشد، بازارهای سرمایه و مؤسسات اعتباری، وام و اعتبار کمتری را با بهره بالا برای آن قائل خواهد شد (رضایی بلوک آبادی، ۱۳۷۹).
۲-۹-۱ لزوم تجزیه و تحلیل اندازه شرکت
سرمایه گذاران در تصمیم گیری جهت انجام سرمایه گذاری باید موقعیت رقابتی شرکت را بررسی نمایند. زیرا اولین متغیری که کمّیت سود آینده را تحت تأثیر قرار می‌دهد، موقعیت رقابتی شرکت است. شرکتی باید برای سرمایه گذاری انتخاب شود، که در بین شرکت های رقیب از موقعیت بسیار خوبی برخوردار باشد. موقعیت رقابتی شرکت با معیارهایی از قبیل: میزان فروش، درآمد سالانه، رشد فروش، اثبات درآمد فروش و تنوع محصولات سنجیده می شود.
سرمایه گذار با انتخاب شرکت های بزرگ و رهبر در صنعت، می‌تواند ریسک تجاری را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش دهد. چون این شرکت ها توانایی مقاومت در مقابل سیاست های سایر شرکت های رقیب را دارند. سرمایه گذار نه تنها باید به اندازه شرکت توجه داشته باشند، بلکه باید به رشد فروش شرکت نیز توجه داشته باشد. زیرا هر چند شرکت بزرگتر باشد، اثر نوسان های اقتصادی بر روی سود شرکت کمتر می شود همچنین رشد فروش شرکت رشد سود را به دنبال خواهد داشت (جهان خانی و مرادی، ۱۳۷۶).
۲-۱۰ شاخص های اندازه
۲-۱۰-۱ میزان دارایی شرکت
